Ryczałt od dochodów spółek, znany jako CIT estoński, to szczególna forma opodatkowania, która zyskała popularność w Polsce po jej wprowadzeniu w 2021 roku. Coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na ten model rozliczania, widząc w nim realne korzyści podatkowe i organizacyjne.
Jakie korzyści daje CIT estoński?
1. Uproszczone rozliczenie
Spółki objęte CIT estońskim nie prowadza̧ rachunkowości podatkowej. Rozliczenia i dokumentacja ograniczają się do zasad wynikających z ustawy o rachunkowości. Brak dodatkowych obowiązków związanych z kalkulacją zaliczek i ustalaniem podstawy opodatkowania przy każdym okresie rozliczeniowym to znaczne uproszczenie procesu księgowego.
2. Poprawa płynności finansowej
Podatek dochodowy jest płacony dopiero w momencie wypłaty zysku współnikom, co oznacza, że firma nie ma obowiązku odprowadzania zaliczek w ciągu roku. Pozwala to na zatrzymanie większej części środków w spółce i ich reinwestowanie w bieżącą działalność.
3. Oszczędności podatkowe
W przypadku małych podatników łączna efektywna stawka podatkowa (CIT + PIT) wynosi 20%, podczas gdy w klasycznym modelu jest to 26,29%. Więksi podatnicy płacą 25% zamiast 34,39%. Różnica może przekładać się na dziesiątki, a nawet setki tysięcy złotych rocznie.
Dla kogo przeznaczony jest CIT estoński?
Z ryczałtu od dochodów spółek mogą korzystać:
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- proste spółki akcyjne,
- spółki akcyjne,
- spółki komandytowe,
- spółki komandytowo-akcyjne, pod warunkiem, że wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne.
Spółka nie może posiadać udziałów lub akcji w innych podmiotach, a udziałowcy nie mogą być beneficjentami struktur powierniczych (wyjątkiem są fundacje rodzinne).
Warunki zastosowania CIT estońskiego
Aby skorzystać z CIT estońskiego, spółka musi spełnić kilka wymogów:
1. Odpowiedni poziom zatrudnienia
Wymagane jest zatrudnienie minimum trzech osób fizycznych na umowę o pracę lub umowy cywilnoprawne. Wskaźnik ten musi być utrzymany przez 300 dni w roku lub przez 82% dni w przypadku roku podatkowego trwającego mniej niż 12 miesięcy. Do zatrudnionych nie zalicza się wspólników, udziałowców ani akcjonariuszy.
Dla spółek zatrudniających osoby na podstawie umów cywilnoprawnych wymagane jest ponoszenie wydatków w wysokości co najmniej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
2. Przychody pasywne poniżej 50%
Jeśli więcej niż 50% przychodów spółki pochodzi z tzw. przychodów pasywnych (np. odsetek, wierzytelności, licencji, pożyczek), firma nie może korzystać z CIT estońskiego. Przychody pasywne są wymienione szczegółowo w ustawie o CIT.
3. Forma prawna i struktura własności
Spółka nie może posiadać:
- udziałów w innych spółkach,
- tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
- innych praw majątkowych związanych z fundacjami, trustami itp.
4. Sporządzanie sprawozdań finansowych zgodnie z Ustawą o rachunkowości
Spółka nie może stosować Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Sprawozdania muszą być sporządzane wyłącznie według krajowej ustawy o rachunkowości.
Jak przejść na CIT estoński?
Spółka może zostać podatnikiem CIT estońskiego w dowolnym miesiącu roku podatkowego, pod warunkiem złożenia formularza ZAW-RD do końca miesiąca, w którym chce korzystać z tej formy opodatkowania.
Przykład: chcąc rozpocząć CIT estoński od maja, należy złożyć zawiadomienie do 31 maja.
Sprawozdanie finansowe a ZAW-RD
Zgodnie z interpretacją KIS oraz stanowiskiem Ministerstwa Finansów, nie ma konieczności zachowania kolejności (najpierw sprawozdanie, potem ZAW-RD). To istotne, ponieważ sporządzenie śródrocznego sprawozdania finansowego w krótkim czasie bywa praktycznie niewykonalne.
Korekta wstępna
Jeśli spółka zrezygnuje z CIT estońskiego przed upływem 4 lat, zobowiązana będzie do zapłaty podatku od korekty wstępnej, wykazanej na etapie wejścia w system. Termin zapłaty to koniec pierwszego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.
Przedmiot opodatkowania CIT estońskim
Podatek nie jest naliczany od zysku w chwili jego powstania, lecz dopiero w momencie dystrybucji środków. Opodatkowaniu podlegają:
- Wypłaty dywidend,
- Ukryte zyski (np. pożyczki dla wspólników),
- Wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą,
- Nieujawnione operacje gospodarcze,
- Zmiany wartości majątku przy przekształceniach lub aportach,
- Zysk niepodzielony przy wyjściu z systemu.
Stawki opodatkowania:
- Mały podatnik: 10% CIT,
- Pozostali podatnicy: 20% CIT.
Minister Finansów w objaśnieniach podatkowych podkreśla, że przedmiotem opodatkowania są wszystkie formy efektywnej dystrybucji zysku, nie tylko klasyczna dywidenda.
Przeczytaj też: CIT estoński a ukryte zyski – co warto wiedzieć? (link wewnętrzny)
CIT estoński bez opłat na start
Decyzja o przejściu na CIT estoński nie wiąże się z koniecznością natychmiastowej zapłaty podatku od różnic rachunkowych i podatkowych, jeśli firma pozostaje w systemie przez co najmniej cztery lata.
Podsumowanie
Estoński CIT to korzystne rozwiązanie dla firm chcących inwestować zyski i unikać zbędnych formalności. Oferuje uproszczone rozliczenia, poprawia płynność finansową i pozwala zaoszczędzić na podatkach. Warunkiem jest spełnienie określonych kryteriów dotyczących zatrudnienia, struktury własności oraz rodzaju przychodów.
Przed decyzją warto skonsultować się z doradcą podatkowym i przeanalizować, czy CIT estoński będzie optymalnym wyborem dla konkretnego przedsiębiorstwa.
