Fundacja Rodzinna to instytucja prawna wprowadzona ustawą z 23 stycznia 2023 r. Jej głównym zadaniem jest gromadzenie i zarządzanie mieniem na rzecz beneficjentów. Mechanizm ten zabezpiecza sukcesję majątku oraz wspiera finansowo lub rzeczowo uprawnionych. Dzięki Fundacji Rodzinnej przedsiębiorcy oraz inwestorzy zyskują narzędzie do długofalowego planowania i ochrony aktywów.
Dlaczego warto wybrać Fundację Rodzinną?
Fundacja Rodzinna oferuje szereg korzyści dla przedsiębiorców i rodzin. Chroni ona kapitał przed rozdrobnieniem oraz zabezpiecza majątek przed roszczeniami wierzycieli. Umożliwia jednocześnie prowadzenie działalności gospodarczej oraz dywersyfikację portfela inwestycji. Fundacja Rodzinna pozwala optymalizować obciążenia podatkowe, co przekłada się na niższe koszty transferu środków. Instrument ten zapewnia także transparentność zarządzania oraz kontrolę procesów decyzyjnych.
Podstawy prawne Fundacji Rodzinnej
Prawo dla Fundacji Rodzinnej reguluje Ustawa z 23 stycznia 2023 r.
Przepisy określają cele, zasady funkcjonowania, działalność gospodarczą oraz strukturę organów. Dodatkowe wyjaśnienia dostępne są na portalu www.biznes.gov.pl, w sekcji dotyczącej fundacji rodzinnych.
Proces zakładania Fundacji Rodzinnej
Krok 1: Akt założycielski lub testament
Pierwszym etapem jest złożenie oświadczenia o ustanowieniu Fundacji Rodzinnej w formie aktu notarialnego lub testamentu. W tym momencie rozpoczyna się okres organizacyjny fundacji w organizacji.
Krok 2: Statut w formie aktu notarialnego
W kolejnym kroku fundator opracowuje statut Fundacji Rodzinnej. Dokument ten precyzuje cele, zasady wypłaty świadczeń oraz zakres działalności gospodarczej.
Krok 3: Wniesienie majątku Fundacji Rodzinnej
Minimum 100 000 zł należy przekazać jako mienie Fundacji Rodzinnej. Środki te umożliwiają pierwszy etap działania i finansowanie projektów.
Krok 4: Rejestracja w sądzie
Fundacja Rodzinna uzyskuje osobowość prawną po wpisie do Rejestru Fundacji Rodzinnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.
Organy Fundacji Rodzinnej
Struktura Fundacji Rodzinnej opiera się na trzech głównych organach. Dzięki nim zarządzanie mieniem i decyzje inwestycyjne przebiegają w sposób przejrzysty i kontrolowany.
Zarząd
Zarząd reprezentuje Fundację Rodzinną na zewnątrz, podpisuje umowy oraz realizuje bieżącą politykę inwestycyjną.
Zgromadzenie Beneficjentów
Zgromadzenie Beneficjentów Fundacji Rodzinnej ustala wysokość świadczeń oraz zatwierdza roczne sprawozdania finansowe.
Rada Nadzorcza
Rada Nadzorcza Fundacji Rodzinnej powstaje, gdy liczba uprawnionych przekracza 25 osób. Nadzoruje działania zarządu, co zwiększa bezpieczeństwo majątku.
Działalność gospodarcza Fundacji Rodzinnej
Fundacja Rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą zgodnie z art. 5 ustawy. Dozwolone są m.in. zbywanie mienia, najem lub dzierżawa nieruchomości oraz obrót papierami wartościowymi. Ponadto fundacja może udzielać pożyczek, prowadzić wymianę walut obcych oraz produkować wyroby rolne i leśne. Zakres działalności musi być zgodny ze statutem oraz przepisami prawa.
Praktyczne wskazówki ekspertów
W praktyce założenie Fundacji Rodzinnej wymaga starannego przygotowania dokumentów i analizy ryzyka. Specjaliści zalecają przeprowadzenie szczegółowego due diligence przed wniesieniem mienia. Statut powinien precyzyjnie definiować kryteria wypłat oraz warunki przystąpienia do zgromadzenia beneficjentów. Dzięki kwartalnemu monitorowaniu inwestycji fundacja szybko reaguje na zmiany rynkowe. Warto także skorzystać z usług kancelarii prawnych oraz doradców podatkowych.
Szczegółowe definicje kluczowych pojęć
Fundator
To osoba fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych, która ustanawia Fundację Rodzinną. Fundator składa oświadczenie o powołaniu fundacji i wnosi mienie fundacyjne. Może także uczestniczyć w zarządzaniu oraz pełnić funkcję beneficjenta, jeśli statut to przewiduje.
Beneficjent
Beneficjentem Fundacji Rodzinnej może być osoba fizyczna lub organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego. Uprawniony otrzymuje świadczenia zgodnie ze statutem, uczestniczy w zgromadzeniu i może egzekwować swoje prawa.
Mienie Fundacji Rodzinnej
Mienie Fundacji Rodzinnej obejmuje wszystkie prawa majątkowe wniesione przez fundatora oraz nabyte w toku działalności. Do mienia zaliczają się nieruchomości, maszyny, papiery wartościowe, środki pieniężne oraz prawa autorskie. Wartość zakładowego majątku nie może być niższa niż 100 000 zł.
Świadczenie
Świadczenie to transfer składników majątkowych z mienia Fundacji Rodzinnej na rzecz beneficjenta. Wyróżnia się świadczenia jednorazowe, okresowe oraz celowe. Statut powinien jednoznacznie określać warunki przyznawania świadczeń oraz procedury odwoławcze.
Ciekawe fakty i statystyki dotyczące Fundacji Rodzinnej
- Ponad 3 800 wniosków o rejestrację
Do 30 kwietnia 2025 r. do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim wpłynęło już 3 866 wniosków o wpis do Rejestru Fundacji Rodzinnych businessinsider.com.plbibbyfinancialservices.pl. - Ponad 2 500 zarejestrowanych podmiotów
Do tego samego momentu (30 IV 2025) sąd zarejestrował 2 529 Fundacji Rodzinnych, co oznacza wzrost z niecałego 1 000 rok wcześniej businessinsider.com.plbibbyfinancialservices.pl. - Niskie odrzucalność wniosków
Spośród 3 866 złożonych wniosków odrzucono tylko 1, a oddalono 3 bibbyfinancialservices.pl, co świadczy o dobrej jakości przygotowania dokumentacji przez fundatorów i notariuszy. - Ponad 1 000 rejestracji w pierwszym roku
W okresie od 22 maja 2023 r. do 21 maja 2024 r. wpisano 1 012 Fundacji Rodzinnych, przy 1 651 wpłyniętych wnioskach pit.pl. - Średnio 100 nowych fundacji miesięcznie
Do marca 2025 r. liczba zgłoszonych wpisów dochodziła do 2 218, co daje średnio około 100 rejestracji na miesiąc szolajski.com. - Rekordowy miesiąc – październik 2024
Najwięcej rejestracji (198) odnotowano w październiku 2024 r., nigdy nie przekraczając 200 wpisów w innym miesiącu grantthornton.pl. - Rosnący backlog wniosków
Na koniec I kwartału 2025 r. w kolejce czekało 1 389 nierozpatrzonych wniosków, co stanowiło 38,5% wszystkich zgłoszeń grantthornton.pl. - Dynamiczny start 2025 roku
W I półroczu 2025 (do 23 czerwca) zarejestrowano 641 nowych fundacji spośród 1 081 wniosków zalozfundacjerodzinna.pl. - Profil typowego fundatora
Analizy Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska wskazują, że fundatorem jest zazwyczaj mężczyzna w wieku 45–60 lat, będący jednocześnie członkiem zarządu fundacji pit.pl. - Tempo rejestracji vs. oczekiwania
Mimo rosnącej popularności, czas oczekiwania na wpis bywa wydłużony; ministerstwo pracuje nad cyfryzacją Rejestru Fundacji Rodzinnych i skróceniem procedur rejestracyjnych rzecznikmsp.gov.pl.
Te dane obrazują, jak szybko rozwija się segment Fundacji Rodzinnych w Polsce oraz jak istotna stała się ta instytucja dla zabezpieczania sukcesji majątku i długoterminowego planowania inwestycji.
Źródła
USTAWA z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej
https://biznes.gov.pl/pl/portal
Sprawdź inne sprawdzone wskazówki, analizy i praktyczne rozwiązania, które pomagają podejmować trafne decyzje. Blog
